Trống tan học, sân trường Tam Phong rì rầm như một khúc nhạc vỡ vụn. Mai ôm chặt ba lô, nép vào dãy phòng thí nghiệm, cố đi thật nhanh để không ai gọi lại. Nhưng vẫn có tiếng gọi, không phải gọi tên Mai, mà gọi một thứ gì khiến Mai khựng lại.

“Ê, trả lại đi!” Tiếng một bạn trai. “Đó là mô hình robot nhóm tớ làm!”

Mai quay đầu. Ba bạn lớp 8/3 đang giằng co với Tùng, cậu bạn cùng lớp luôn bị chọc vì hay nói lắp. Tùng ôm khư khư hộp giấy lớn trước ngực, mặt đỏ bừng. “Tớ… tớ nhặt được, để… để… mang trả!” Tùng lắp bắp, nhưng không ai chịu nghe. Một bạn xô tay, hộp rơi, mảnh nhựa văng tung toé.

Mai thót tim. Hôm qua, cô giáo dặn sáng nay các lớp giao mô hình STEM. Nhìn những mảnh nhựa cắm vào nhau như mạch máu, Mai bỗng thấy nóng tai. Không hiểu vì sao, chân cô đã bước tới, giọng vang ra trước khi đầu kịp nghĩ kỹ:

“Các bạn làm gì thế? Cậu ấy nói nhặt được mà.”

Ba bạn kia liếc Mai. “Mai, cô thủ thư nhỏ bé, cứu ai thì cứu cho trót. Cậu ấy làm hỏng robot, không liên quan đến cậu.”

Mai nuốt nước bọt. Từ “thủ thư nhỏ bé” ai trong lớp cũng gọi trêu vì Mai suốt ngày trực thư viện trường. Cô hít sâu: “Này, đừng xô đẩy. Cùng nhặt lại rồi vào cô Tổng phụ trách nhờ giải quyết, được không?”

Không biết vì ngại hay vì hết hứng, ba bạn kia nhún vai bỏ đi, còn ném lại: “Chúc may mắn.” Sân trường lại rì rầm. Tùng quỳ xuống, run run nhặt từng mảnh. Mai ngồi xuống cùng, hai đứa lặng lẽ ghép tạm vào hộp.

“Cảm… cảm ơn,” Tùng nói, mắt tránh đi. “Tớ… tớ thật vụng về.”

“Không sao. Mình đem về thư viện sửa thử nhé. Ở đó có bộ dụng cụ lắp ghép.” Mai đứng dậy, ôm hộp lên. Nặng, nhưng cô cười: “Mình là thủ thư đa năng mà.”

Tùng ngước nhìn, ngạc nhiên. “Cậu… cậu không sợ bị nói ké nhóm à?”

“Thư viện là nơi ai cũng có thể đến mà,” Mai đáp, bỗng thấy tự tin lạ.

Thư viện trưa nay im lìm. Ánh sáng đổ qua ô cửa làm bụi bay như mưa nhỏ. Mai trải tấm khăn cũ, đặt từng mảnh robot ra. Đó là con robot hình con cua, càng là hai tay kẹp làm bằng nhựa trong, thân gắn với một bo mạch nhỏ.

Tùng đưa tay, rồi rụt lại. “Tớ… tớ xem video lắp mà vẫn… vẫn chưa quen.”

“Cậu thích robot từ bao giờ?” Mai hỏi, vừa lấy tua vít vừa giở sổ hướng dẫn.

“Lúc nhỏ… tớ hay được bố cho xem mấy clip chế tạo. Nhưng bố đi công tác suốt, mẹ làm ca, nên tớ… tớ tự mày mò.” Tùng cười, hơi ngượng. “Nhiều khi tớ chỉ muốn có bạn cùng làm. Nhưng tớ nói chậm quá, mọi người… mọi người thấy phiền.”

Mai dừng tay, nhìn Tùng. “Tớ cũng không có nhiều bạn,” cô nói nhỏ. “Mọi người bảo tớ chỉ biết sách. Nhưng tớ thích ở chỗ yên tĩnh. Có lẽ… chúng ta hợp.”

Họ cùng khúc khích cười, như một bí mật vừa được gật đầu.

Hai đứa bắt đầu lắp lại. Tùng rành phần dây nối, Mai đọc sơ đồ, đánh số. Có đoạn vắng ốc, Mai lục tủ đồ thất lạc của thư viện, tìm được vài con ốc vừa khít. Robot dần hiện hình. Con “cua nhựa” nằm gọn, chỉ còn một càng bị lệch.

Mai nheo mắt. “Càng này gắn ngược.”

Tùng đỡ lấy, lắp lại. “Mai… mai, cảm ơn cậu.”

Mai muốn bảo “không có gì”, nhưng trong bụng dậy lên cảm giác ấm áp, như vừa đặt đúng một mảnh ghép mà lâu nay thiếu mất.

Bỗng, ngoài cửa có tiếng dép. Cô Tổng phụ trách ghé vào: “Hai đứa chưa về ăn cơm à?”

Mai vội đứng dậy. “Cô ơi, tụi em làm xong rồi ạ. Có thể nộp muộn chiều nay không cô?”

Cô nhìn hộp robot, nhìn hai gương mặt bám bụi. Cô cười: “Chiều nộp cũng được. Nhớ ghi rõ báo cáo nhóm là ai làm, ai hỗ trợ nhé.” Cô nháy mắt rồi đi.

Tùng lắc đầu, lo lắng: “Nếu tớ ghi tên cậu, họ lại bảo cậu xen vào.”

Mai chợt nghĩ. “Thế để tớ ở phần ‘Tư vấn kỹ thuật thư viện’.” Cả hai phá lên cười, không kìm được.

Buổi chiều, sân khấu truyền thống ở hội trường bày đầy mô hình. Có cầu nâng mini, hệ thống tưới tự động, thậm chí một chiếc xe chạy pin mặt trời nhỏ xíu. Nhóm 8/3 đứng khép nép phía sau robot “cua kẹp mảnh rác”: ý tưởng là robot dùng càng gắp rác mini vào thùng.

Khi đến lượt, Tùng bước ra. Cậu hít sâu, bắt đầu: “Chào thầy cô và các bạn… tớ là Tùng. Đây là robot ‘Cua Sạch’ của lớp 8/3.” Cậu ngừng một nhịp, mắt khẽ liếc về cuối hội trường. Mai đang giơ ngón tay cái, cười tít mắt. Tùng tiếp tục, giọng vẫn còn vấp nhưng rõ ràng: “Robot dùng cảm biến hồng ngoại để… để nhận biết vật cản, và càng kẹp gắp rác nhẹ.”

Cậu nhấn nút. Robot lăn bánh, lảo đảo một chút rồi thẳng hướng. Nó chạm vào cái lon giấy đặt sẵn, càng kẹp chụp lại, kêu “cạch”, thả vào cái hộp. Cả hội trường ồ lên. Tùng đỏ bừng, nhưng nụ cười của cậu rạng rỡ.

Sau phần trình bày, thầy hiệu trưởng hỏi: “Ai đã hỗ trợ em hoàn thiện?”

Tùng đáp, không ngập ngừng: “Bạn Mai thủ thư đã giúp em đọc sơ đồ, mượn dụng cụ. Nếu không có bạn, robot không kịp hoạt động.”

Một tràng vỗ tay. Mai thấy nóng má. Cô lắc đầu lia lịa, nhưng trong lòng như có chiếc diều vừa bay lên, dây buộc rất nhẹ mà chắc.

Giải nhất thuộc về hệ thống tưới tự động của lớp 8/1, nhưng “Cua Sạch” đoạt giải Ý tưởng Ấn tượng. Sau lễ, ba bạn trưa nay từng giằng co tiến lại. Bạn tóc húi đầu gãi tai: “Xin lỗi nha, tụi tớ hiểu lầm. Tưởng cậu ấy lấy đồ của nhóm.”

Tùng gật đầu. “Không sao… tớ cũng… cũng nên nói rõ hơn.”

Bạn kia nhìn Mai. “Cậu cũng giỏi thật. Lần sau bọn tớ cần đọc hướng dẫn, cho bọn tớ mượn ‘thủ thư’ chút.”

Mai bật cười. “Thư viện mở cửa mỗi giờ ra chơi. Mượn ‘thủ thư’ hơi… khó, mượn sách và bàn thì được.”

Họ lại cười. Mọi thứ nhẹ đi.

Những ngày sau, Tùng bắt đầu xuất hiện ở thư viện thường xuyên. Mai bày một góc gọi là “Bàn Sửa Chữa” – một khay ốc vít, vài tua vít, một hộp băng dính, một tấm biển nhỏ viết tay: “Cứ từ từ, sẽ ổn.” Đám bạn tò mò, có người mang mô hình máy bay giấy đến nhờ chỉnh cánh, có người nhờ dán gáy sách. Không ai nhắc đến “nói lắp” hay “thủ thư nhỏ bé” nữa; họ gọi cái bàn đó là “Bàn Kiên Nhẫn”.

Một buổi trưa, trời bỗng đổ mưa. Sân trường tối sầm, học sinh co cụm dưới hiên. Trong thư viện, tiếng mưa gõ bồm bộp lên mái tôn cũ. Tùng lúi húi dưới gầm bàn, lôi ra một chiếc hộp.

“Cái gì vậy?” Mai hỏi.

Tùng mở nắp. “Tớ… tớ muốn cảm ơn. Đây là bộ dụng cụ tớ… tớ tích tiền mua. Cậu giữ ở thư viện, ai cần dùng thì mượn. Nhưng có một điều kiện.”

“Điều kiện gì cơ?” Mai nheo mắt giả nghiêm trọng.

“Cậu phải hứa… hứa với tớ là… là mỗi lần gặp chuyện khó, cậu đừng im lặng một mình. Gọi tớ. Tớ nói chậm, nhưng tớ sẽ… sẽ tới nhanh.”

Mai im đi một thoáng. Cô nhớ những chiều tự ngồi trong thư viện, nghe tiếng gió kéo dài như sợi dây, thấy mọi người đi qua trước cửa mà không ai bước vào. Cô hít sâu, rồi đưa tay ra. “Hứa. Nhưng cậu cũng phải hứa, khi ai đó không nghe cậu kịp, đừng nghĩ họ không muốn nghe. Cho họ thêm thời gian. Có thể họ cần ‘Bàn Kiên Nhẫn’.”

Tùng đặt tay lên tay Mai. Hai bàn tay ướt lạnh vì mưa, chạm nhau, rồi ấm dần.

Bên ngoài, mưa sụt sùi lâu đến lạ. Tụi bạn ghé vào thư viện trú mưa, tay áo ướt nhỏ giọt, mắt nhìn khắp nơi. Một bạn lớp 7 kêu lên: “Ô, có bàn sửa! Cái xe mô hình của tớ chạy lệch, ai giúp với?”

Mai nhìn Tùng. Tùng nhìn Mai. Cả hai cùng cười.

“Được,” Mai nói, kéo cái ghế trống. “Ngồi đây. Chúng ta làm từ từ.”

“Đúng… đúng rồi,” Tùng tiếp lời. “Cứ từ từ, sẽ… sẽ ổn.”

Cuối học kỳ, trường tổ chức “Ngày Bạn Bè”, không thi đua, chỉ có trò chơi, góc kể chuyện và chiếc hộp “Điều ước nhỏ”. Ai cũng được viết một điều ước bỏ vào hộp, rồi bốc ngẫu nhiên đọc to và tìm cách giúp.

Mai viết: “Tớ ước mình đủ can đảm để bước ra khỏi góc yên tĩnh khi cần, và đủ dịu dàng để trở về khi mệt.” Cô gấp tờ giấy, thả vào.

Tùng viết lâu hơn, nắn nót từng nét. Cậu đọc đi đọc lại, rồi mới gập đôi.

Buổi chiều, thầy hiệu trưởng bốc một tờ lên: “Điều ước: ‘Mong ai nói nhanh cũng có thể học cách chờ ai nói chậm. Mong ai nói chậm cũng có thể tin rằng mình đáng để được chờ.’”

Cả hội trường im bặt, rồi vỗ tay. Tùng cúi đầu, mặt đỏ, nhưng mắt long lanh. Mai khẽ chạm khuỷu tay vào bạn.

Thầy nói tiếp: “Ngày bạn bè không phải để có thêm thật nhiều bạn, mà để một người bạn cũng đủ tốt trở thành một người bạn thực sự. Ai cũng đáng được lắng nghe.”

Hôm ấy, trời không nắng. Nhưng bầu trời mở ra một khoảng sáng nhẹ. Trên “Bàn Kiên Nhẫn”, chiếc biển nhỏ ướt mưa lại khô đi, chữ bút dạ hơi nhòe thành một đường mềm: “Cứ từ từ, sẽ ổn.”

Mai xếp lại sách, Tùng cất hộp dụng cụ. Cửa thư viện mở. Những đôi giày ướt bước vào, để lại dấu chân mờ trên nền gạch. Ở đó, tình bạn không ồn ào, không rực rỡ như pháo hoa; nó như một chiếc tua vít vừa tay, một ánh nhìn đứng bên cạnh, một bàn tay im lặng nhưng chắc chắn. Và mỗi lần cần, chỉ cần nhắc nhau: chậm lại một chút, ta sẽ kịp nghe nhau, kịp hiểu nhau, và kịp trở thành bạn.